Kamu yayıncılığının devam etmesi için birçok ülkede sabit gelir kalemleri oluşturulmuştur. Esas konu ise bunun nasıl finanse edileceği olmuştur.
Türkiye ve Avrupa ülkelerinde bu tür kamu yayını yapan kurumlar için hane halkının cebinden çıkan ücreti araştıran Euronews ilginç detaylara ulaşmış.
İngiltere’de 75 yaş ve üstü olanlar kamu yayıncılığı için ücret ödemiyor. Ödenen bu lisans ücretleri İsviçre’de referandumla kaldırılmak istendi. Ancak halkın yüzde 72’si lisan ücretlerinin kaldırılması teklifini reddetti. Kabul edilmeme sebebi ise yayıncılık kalitesinin düşeceği ve tarafsızlığını kaybedeceği olarak açıklandı.
İsviçre’de halk kamu yayını yapan kurumlara yıllık 418 Euro lisans ücreti ödemeye devam ediyor.
Macaristan ve Kıbrıs Rum Kesimi’nde ise bu kurumların finanse edilmesi için ödenen lisans ücreti kaldırıldı. Mali kriz içinde bulunan Yunanistan’da ise bu miktar 3 Euro gibi bir seviyeye indirilerek, Avrupa ülkelerinde ödenen en düşük lisans ücreti oldu.
Lisans için ödenen miktar dünyanın zengin ülkelerinden kabul edilen Danimarka’da aylık 29.58 Euro, Norveç’te 25,80 İsveç’te ise 20.37 Euro olarak belirlenmiştir. Finlandiya’da durum biraz farklı. Bu ülkede kamu yayıncılığına ayrılan miktar kişinin kazancına göre belirleniyor. Herkes kazancının toplam yüzde 0.68’ini buna ayırmak zorunda.
İngiltere’de 75 yaş altı herkesin yıllık 172 Euro olan lisans ücretini ödeme zorunluluğu var. Evlerinde televizyon olmayanlar ise bu ücreti ödemiyor. Renkli televizyonu olmayanlar daha düşük bir ücret ödüyor. 20 bini aşkın çalışanı bulunan BBC’nin 5 milyar Sterlin civarında yıllık gelire sahip. O izlediğimiz muhteşem belgeseller ve araştırmalar bu bütçeden karşılanırken tarafsız haberciliği de Dünya üzerinde takdir görüyor.
İspanya’da kamu yayıncılığı için gelir vergisi üzerinden ücret alınıyor. İspanya sınırları içinde yaşayan tüm haneler 38 Euro’ya tekabül eden bir miktar ödemek zorunda. Bu kişilerin evlerinde TV’ye sahip olup olmadıklarına bakılmıyor.
Avusturya ve Almanya’da sadece kamu yayıncılığı yapan radyo istasyonları için lisans ücreti ödeniyor.
İtalya’da lisans ücreti diğer Avrupa ülkelerine oranla düşük ancak bu ülkede yayın yapan devlet medyası elektrik faturalarından elde edilen gelirin belirli bir kısmı üzerinden finanse ediliyor.
Türkiye’de lisans ücreti yerine elektrik faturalarından kesinti yapılıyor
Türkiye’de çoğu Avrupa ülkelerinde olduğu gibi aylık ya da yıllık ödenen bir lisans ücreti yok. Bunun yerine elektrik faturalarından elde edilen gelirin yüzde 2’si TRT’ye aktarılıyor.
2017 itibariyle TRT’ye Enerji Payı Gelirleri adı altında 690 milyon lira ödendiği belirtiliyor. Ayrıca TRT yayınlarının izlenmesine imkan sağlayan bilgisayar, cep telefonu, televizyon ve radyo satışlarından da belli oranda bir pay TRT’ye aktarılıyor. Bandrol satışlarından TRT’ye 2015 verilerine göre 679 milyon lira aktarıldı.
TRT’nin gelir kalemlerini oluşturan elektrik faturası ve bandrol payları ile ilan ve reklam gelirleri.
