Saraybosna gezilecek bölgeler sıralaması, başta Osmanlı yapıtları olmak suretiyle bir fazlaca ehemmiyetli zamanı yapıdan oluşuyor. Balkanlardaki en güzel şehirlerden Bosna Hersek‘in başkenti Saraybosna, ilk olarak 1463 seneninde Osmanlı topraklarına katılsa da kısa müddet içinde kaybedilmiş.
Şehrin yeniden ele geçirildiği 1492 seneninden itibaren 1878 senenindeki Berlin Anlaşması‘na kadar Osmanlı egemenliğinde katılan şehirdeki en ehemmiyetli yapıtlar ise İsa Bey‘den sonrasında şehrin ikinci kurucusu sayılan Gazi Hüsrev Bey‘e ilişik. Kanuni Sultan Süleyman‘ın Bosna Sancak Beyi olan Hüsrev Bey’in yapıtları şehrin bir fazlaca yerinde görülebilir. Saraybosna geziniz esnasında Osmanlı yapıtları haricinde birçok değişik medeniyete ilişik yapıtı de görmek ihtimaller içinde.
Saraybosna Gezilecek Bölgeler
Saraybosna gezilecek bölgeler itibariyle varlıklı bir kent olsa da 2-3 günlük bir seyahat süresince şehirde yer edinen en ehemmiyetli seyahat noktalarını görmek ihtimaller içinde. Şehirdeki bir fazlaca seyahat noktası birbirine adım atma mesafesinde bulunuyor. Şehrin merkezlerinden sayılan Başçarşı ve çevresinde bir fazlaca ehemmiyetli yeri görebilirsiniz.
1. Başçarşı
Saraybosna gezilecek bölgeler listemizin ilk esnasındaki Başçarşı (Baščaršija), Saraybosna’nın zamanı merkezi olarak bilinir. 15. asırda yapılmış olan ve Osmanlı Çarşısı olarak adlandırılan yerde bir fazlaca ehemmiyetli Osmanlı yapıtı bulunuyor. Dönem dönem çeşitli saldırılara maruz kalan çarşı 19. asırda meyana gelen yangın neticesi orijinalliğini yitirmiş ve küçülmüş olsa da hali hazırda şehrin en ehemmiyetli noktası.
Milijacka Nehri’nin kuzeyinde yer edinen Başçarşı, uzunca bir süre Saraybosna’nın ticari merkezi olarak da kabul edilmiş olsa da 13. asırda Venedik ve öteki sömürge topluluklarının Saraybosna’ya gelmesi neticesi ticaretin fena istikamette etkilenmiş olmasından dolayı ara ara ehemmiyetini yitirmiştir. Tanınmış seyyah Evliya Çelebi Başçarşı mevzusunda şunları yazmıştır: “Başçarşı’da 1080 dükkan bulunmaktadır. Bu dükkanlar güzellik simgesidir ve etkisi altına alan Çarşı’nın kendisi de bir tasarıya nazaran yapılmıştır.”
Harp esnasında Sırp saldırılarına maruz kalan alanın çevresi Osmanlı mimarisi ile meydana getirilen yapılar ile çevrilidir. Son zamanlarda çarşı ve civarında birçok dükkan, bedesten, camii ve medrese bulunmaktadır. Başçarşı ve civarında görülebilecek yerlerin başlangıcında Sebil, Gazi Hüsrev Bey Camii, Beyaz Burç, Brusa Bedesteni, İmparator Camii ve Saat Kulesi geliyor.
2. Sebil
Başçarsı’nın giriş bölümünde yer edinen Sebil (Sebilj), şehrin sembol yapılarından biri. Taş ve ahşaptan meydana getirilen çeşme güzel bir Osmanlı yapıtı. Şehrin buluşma noktası olan sebil ve etrafı oturup dinlenmek, bir şeyler içmek için ideal bir yer.
Yolcu ve ziyaretçilerin temiz su ihtiyacını karşılamak için 1753 seneninde Mehmet Paşa tarafınca yaptırılan çeşmenin yeri 1891 seneninde değiştirilmiş. Harp esnasında ziyan olan Sebil günümüzdeki halini ise 2006 seneninde meydana getirilen yenileme emek harcamaları ile kazanmış.
Çeşmenin benzeri 1989 seneninde Belgrad’da yapılmıştır. Bir benzeri daha Aziz Louis’in 250. doğum günü hatırasına ABD’ya armağan edilmiştir. Son zamanlarda Ankara’da da çeşmenin bir benzeri bulunuyor.
3. Gazi Hüsrev Bey Camii
1530 seneninde meydana getirilen Gazi Hüsrev Bey Camii (Begova džamija), şehrin en ehemmiyetli camilerinden. İsmini camiyi yaptıran Bosna Sancak Beyi Gazi Hüsrev Bey’den alan yapının minaresi 47, kubbesi ise 26 metre yüksekliğindedir. Mimar Sinan tarafınca meydana getirilen cami şehrin en canlı noktası olan Başçarşı’da bulunuyor.
Bosna Savaşı’nda Sırpların hedef noktası haline gelen Gazi Hüsrev Bey Camii 1996 seneninde dış yardımlarla yenilenmiştir. Onarım emek harcamaları Suudi Arabistan tarafınca finanse edilmiştir ve Osmanlı mimarisine sadık kalınmıştır. Bilhassa dini bayramlarda buradaki atmosfer eşsizdir. Şehrin en ehemmiyetli dini yapısı olan Gazi Hüsrev Bey Camii bahçesinde Gazi Hüsrev Bey’in türbesi de görülebilir.
Cami ve bahçesi içinde şadırvan, hela, muvakkithane, ezan taşı, mektep, medrese ve bir saat kulesi bulunmaktadır. Medresede okuyan talebeler namazlarını bu camide kılarlar.
4. Ümit Tüneli
Ümit Tüneli (Sarajevski ratni tunel), Saraybosna’da harp döneminde ehemmiyetli rol oynamış bir tünelin müzeye dönüştürülmüş halidir. Besin, ilaç ve cephane sıkıntısı yaşanırken Bosna ve Saraybosna arasındaki bağlantı buradan heyetmiştir.
Tünelin inşası devlet başkanı İzzetbegoviç ve heyetinin sonucu ile başlatılmıştır. 1993 seneninde süregelen tünel emek harcaması 4 ay sürmüştür ve 800 metrelik bir tünel yapılmıştır. 1.6 metre yüksekliğindeki tünelin inşasında askerler ve siviller birlikte vazife yapmıştır. Hava meydanı – Butmir arasındaki tünelden vagonlar yolu ile yardım getirilmiştir. Savaşım döneminde yaralı ve hastalar da bu tünelden geçirilmiştir. Hasılı harp esnasında kuşatma altında tutulan kent bu tünel yardımıyla hayata tutulmuştur.
Ümit Tüneli ondan sonra buradaki hanede yaşayan aile tarafınca müzeye dönüştürülmüştür. Günümüze müze içinde kurşun izleri, askeri donatım, fotoğraflar ve çeşitli belgeler görülebilir. Tünel ziyareti ile harp esnasında yaşanılan zorluklar yerinde hissedilebilir. Ümit Tüneli’ni Saraybosna gezilecek bölgeler listenize kesinlikle ilave edin.
5. Latin Köprüsü
Milijacka Köprüsü üstünde bulunan Latin Köprüsü (Latinska ćuprija) şehrin ehemmiyetli yapılarından biridir. “Ağır ağır akan dere” mananına gelen ve şehrin simgelerinden olan yapı zamanı bir Osmanlı köprüsüdür.
Latin Köprüsü dendiğinde akla gelen ilk şey I. Dünya Savaşı’nın başlangıcı olarak kabul edilen Avusturya Dükü Franz Ferdinand suikastının burada yaşanmış olmasıdır. Eşiyle beraber şehri ziyarete gelen Ferdinand Latin Köprüsü üstünde öldürülmüştür. 1541 seneninde meydana getirilen köprü, 1791 seneninde olan bir su baskın yıkımından sonrasında yenilenmiştir. Köprü trafiği sebebiyle yapıya sonradan yalnızca yayalara ayrılan kısımlar ilave etmiştir.
6. Hünkar Camii
Hünkar Camii (Fatih Camii, İmparator Camisi, Careva Džamija), şehirdeki bir öteki tanınmış camidir. 15. asırda meydana getirilen yapı zamanı süresince birkaç kere zarar görse de yenilenme emek harcamaları ile günümüze kadar gelmiştir. İkinci Dünya Savaşı ve Saraybosna harp günlerinin en fazlaca etkilediği yapılardan biri olsa da halen ayaktadır.
Fatih Sultan Mehmet’e armağan olarak yapılması sebebiyle “Fatih Camii” isimiyle da bilinir. Caminin yanı sıra mezarlık kısmı da görülmeye değerdir. Hünkar Camii’ni öbürlerinden ayıran en temel özellik Osmanlı’nın Bosna fethinden sonrasında Saraybosna’da meydana getirilen ilk cami olmasıdır. Osmanlı bayrağı minberde hala görülebilir. Evliya Çelebi’nin tanınmış şahıs yapıtı “Seyahatname”de Hünkar Camii’nin mimarisinden ve ziyaretçi sayısının fazlaca olmasından söz edilir.
7. Saraybosna Müzesi
2004 seneninde oluşturulan Saraybosna Müzesi (Gradski Muzej, Brusa Bezistan), kent merkezinde yer edinen altı büyük, iki minik kubbeli bir yapının içinde bulunuyor. Bursa Bezisteni denilen bu zamanı yapı 1551 seneninde Rüstem Paşa tarafınca yapılmıştır. Müze koleksiyonunda madeni para, kostüm, mezar taşı, çeşitli süsleme ve dekorasyon eşyaları mevcuttur. Müzede 1878 – 1918 Avusturya – Macaristan yönetim periyodu de betimlemektedir.
8. Bosna Hersek Ulusal Müzesi
1888 seneninde kurulan Bosna Hersek Ulusal Müzesi (Zemaljski Muzej Bosne i Hercegovine), bölgedeki en daha önceki müze olması sebebiyle de dikkat çeker. Gelen talepler doğrultusunda kurulan Bosna Hersek Ulusal Müzesi içinde arkeoloji, ırk bilimi, doğal bilimler ve kütüphane bulunmaktadır.
Şehrin en popüler yerlerinden olan Bosna Hersek Ulusal Müzesi, harp esnasında ziyan olan yerlerdendir. Avusturya – Macaristan döneminde meydana getirilen dört binada heyeti olan müzede kalıcı yapıtların yanı sıra geçici sergiler de görülmeye değerdir. Müzenin giriş katında heykel parçaları, mücevher, tabanca, mozaik, daha önceki yazı örneklerinin görülebileceği arkeoloji kısmı mevcuttur.
Müzede bulunan en tanınmış şahıs yapıt dünyanın yuvarlak bulunduğunun anlatıldığı, 15. asırdan kalma İspanyalı – Musevi yapıtı Saraybosna Haggadah’dır. 15. asırda buraya getirildiğinde kaybolan kitap 1894 seneninde bulunarak müzeye yeniden teslim edilmiştir. Kitabın Yahudi Kırımı esnasında bir Müslüman tarafınca saklandığı, harpte yangın çıkmadan kısa bir süre önce Saraybosna Kütüphanesi’nden çıkartıldığı düşünülmektedir. Müzenin ortasında botanik bir bahçe vardır. Müzenin etnografik kısmı da görülmeye kıymet derecede zengindir.
9. Ulusal Kütüphane
Ulusal Kütüphane (Eski Belediye Binası, Zamanı Şarkiyat Kütüphanesi, Vijecnica), Saraybosna’da yönetimsel bina olarak yapılıp sonrasında kütüphaneye dönüştürülen yapıdır. 19. asrın sonlarında meydana getirilen yapı, 1949 seneninde Ulusal Kütüphane’ye dönüştürülmüştür.
1992 seneninde olan hücum ve çatışmalar neticeninde yapının kendisi ve kitapların bir çok zarar görse de yenileme emek harcamaları ile günümüzdeki haline dönüştürülmüştür. Latin Köprüsü yakınında bulunan Ulusal Kütüphane dünyaca ünlüdür ve Türk mimarisi ile yapılmıştır. Uzunca bir süre Belediye Binası olarak kullanılan bina, Franz Ferdinand’ın suikasttan kısa bundan önce burada bir kokteyle katılmış olmasıyla da bilinir. Ferdinand geçit merasimine buradan adım atmıştır. Kütüphanenin ana salonunda düzenleme eden geçici sergiler görülmeye değerdir.
10. Morica Han
Morica Han, Saraybosna’da günümüze dek gelen tek handır. 1551 seneninde meydana getirilen han, sonrasında yaşanmış olan yangın yıkımı derhal peşinden 1697 seneninde yenilenmiş ve günümüzdeki halini o zaman almıştır. Başçarşı’da bulunan Morica Han, Gazi Hüsrev Bey Vakfı tarafınca yaptırılmıştır. Takriben 300 konuk ve 70 ata hane sahipliği yapabilmesiyle bir kervansaray olarak da değerlendirilen Morica’ya Evliya Çelebi’nin yazılarında da rastlanmaktadır.
Hanın adını büyük olasılıkla Mustafa Moric Aga’dan almış olduğu düşünülmektedir. Kimi kaynaklarda ise isminin Osmanlı İmparatorluğu’na isyan eden Morica Kardeşlerden geldiğinden söz edilmektedir. Morica Han zamanı süresince birçok yangından kurtulmuştur. 1957 seneninde tamamiyle ziyan olan yapı 1971 – 1974 seneleri içinde yeniden yapılıp duvarlarına Ömer Hayyam’ın dizeleri işlenmiştir.
11. Svrzo’nun Evi
Osmanlı Periyodu’nde Saraybosna’da yapıla Svrzo’nun Evi‘nde (Svrzina Kuca), 17. çağ tipik bir Müslüman ailesinin yaşayışı betimlemektedir. Haremlik selamlık kısmı ile dikkat çeken evde bulunan eşyalar ve yaratılan atmosfer oldukça başarılıdır.
Yapı, ahşap olmasına rağmen iyi savunmuş vaziyettedir. 2005 seneninde meydana gelen detaylı bir yenileme emek harcaması derhal peşinden günümüzdeki görünümüne kavuşmuştur. Hanesi tek başınıza gezebilirsiniz kılavuzlu turlara katılıp hane mevzusunda hikayeleri de dinleyebilirsiniz.
12. Bakırcılar Çarşısı
Saraybosna’daki en daha önceki ve tanınmış şahıs caddelerden önde gelen Bakırcılar Çarşısı (Kazandziluk), 15. asırda yapıldığı dönemden bugüne bakır ve alüminyum işlemeciliği ile bilinmektedir. İlk başlangıçta gereksinimler doğrultusunda çeşitlendirilen ürünler zaman içinde daha fazlaca güzel duyu beklentiler ile şekillendirilmiştir. İsmini bu zanaat dallarından alan ve son zamanlarda hala metal işlemeciliğinin yapıldığı Bakırcılar Çarşısı’nda hem gezip görülecek hem de alışveriş yapılacak bir yerdir.
Dükkanlar ve metal işlemeciliği babadan adam çocuğa geçerek aile mesleği haline gelmiştir. Bakırcılar Çarşısı’ndan alabileceğiniz en örneksiz şeylerin başlangıcında Boşnak çay ve kahve setleridir. Çarşıda gezerken Türkçe konuşan esnafla karşılaşabilirsiniz, hem de alışveriş yaparken Türk olduğunuzu söylerseniz fazladan indirim almanız da ihtimaller içinde. Çarşıyı Saraybosna gezilecek bölgeler listenize kesinlikle ilave edin.
13. Ali Paşa Camii
16. asırda Budin Beylerbeyi ve Ali Paşa tarafınca yaptırılmış olan Ali Paşa Camii (Alipašina džamija), klasik Osmanlı mimarisi ile yapılmış olup sürecinin en iyi mimari örneklerinden biridir. Camide bir fazlaca mezar bulunmaktadır. Ali Paşa da 1557 seneninde buraya defnedilmiştir. Türbe içinde Mehmet Bey’in adam evladı Behçet ve Salih Sümbül’ün adam evladı Abdullah’ın kabirleri görülebilir.
Tek kubbeli yapının bilhassa kubbe kısmı 1990’da Sırp saldırıları neticesi ziyan olmuştur. Cami günümüzdeki görünümünü 21. asrın başlangıcında meydana getirilen yenileme emek harcamaları ile kazanmıştır. Bu hali ile Ali Paşa Cami Bosna Hersek Ulusal Abideler listesine ilave etmiştir.
14. Saat Kulesi
17. asırda meydana getirilen Saat Kulesi (Sahat Kula), 30 metre yüksekliğindedir ve Gazi Hüsrev Bey Camii yanındadır. Saat Kulesi’nden ilk olarak 17. asırda Evliya Çelebi tarafınca söz edilmiştir. Kulenin saat mekanizması Londra’dan getirilmiştir. Saraybosna Saat Kulesi’ni öbürlerinden ayıran en temel özellik de budur. Kule, namaz zamanlarını göstermektedir. Ayrı olarak kulenin dünyada ay takvimine nazaran işleyen tek takvim olduğu düşünülmektedir.
15. Saraybosna Katedrali
1889 seneninde meydana getirilen Saraybosna Katedrali (İsa’nın Yüce Kalbi Katedrali, Katedrala Srca Isusova), Paris’teki Notre Dame Katedrali’nden esinlenilerek yapılmış olup Saraybosna’nın değişik dinlerin hoşgörü içinde yaşandığının bir ispatıdır. Şehirdeki Katoliklerin merkezi kabul edilen katedralin öteki adı İsa’nın Yüce Kalbi’dir.
Neo gotik mimari tarzında bulunan katedral, Saraybosna Savaşı esnasında zarar görse de yenileme emek harcamaları ile ayakta kalmıştır. Katedralin bahçesindeki kabirler ve iç bölümündeki süsleme ve heykeller görülmeye değerdir.
16. Eski Ortodoks Kilisesi ve Müzesi
Eski Ortodoks Kilisesi ve Müzesi (Stara pravoslavna crkva u Sarajevu), şehirdeki ehemmiyetli kiliselerden biridir. Zamanı süresince birkaç sefer yangın hasebiyle ziyan olan yapının inşa zamanı net olarak bilinmemektedir. Kilisenin varlığından ilk olarak 16. çağ Osmanlı yapıtlarında söz edilmektedir. Fakat kilisenin bundan fazlaca ilkin yapıldığı düşünülmektedir.
Yapı, kıymetli mimarisi, ikon, el yazması ve resimleri ile dikkat çekmektedir. Kilisenin müze kısmı modern bir havaya haizdir. 15.–18. yüzyıllar arasındaki dönemden kalma eserler görülmeye değerdir.
17. Gazi Hüsrev Bey Medresesi
16. yüzyılda yapılmış olan Gazi Hüsrev Bey Medresesi (Kurşunlu Medrese, Gazi Husrev-Bey (Kuršumli) Madrasa), şehirdeki ehemmiyetli Osmanlı eserlerinden biridir. Osmanlı döneminde okul olarak kullanılan medresenin içinde bir avlu, geçiş yolu ve bir havuz vardır. Girişten sonrasında talebelerin derslikleri görülebilir.
Gazi Hüsrev Bey Medresesi’ni bu aşama ehemmiyetli ve meşhur kılan özelliklerin başlangıcında kurulduğu dönemde oluşturulan 50.000 kitap kapasitelik kütüphane gelmektedir. Bu kitaplardan takriben 7.000 tanesi el yazmasıdır. Kitapların bir çok Osmanlı ve zamanı ile ilgili kıymetli kaynaklardır. Mimari ve süslemeleri ile dikkat çeken medresede verilen eğitimin üniversite düzeyinde olduğu düşünülmektedir. Medresede verilen derslerden bazıları kelam, fıkıh, tefsir ve benzer derslerdir.
18. Alifakovac Müslüman Mezarlığı
Alifakovac Müslüman Mezarlığı şehrin meşhur mezarlığıdır. Milijacka Nehri kıyısında bulunan Alifakovac bölgesi, bu kabristan ile ünlüdür. Bu tepeyi ehemmiyetli kılan özellik Saraybosna’nın meşhur öncüsü Aliya İzzet Begoviç ve 1700 şehit mezarının burada bulunuyor olmasıdır. Bu mezarların çoğunun üstünde ölüm zamanı olarak harp zamanı olan 1993 senesi yazmaktadır. Saraybosna’da yer edinen birçok mezarlık harp periyodu peşinden şehitliğe dönüştürülmüştür.
19. Ferhadiye Camii
1561 – 62 seneleri içinde Bosna Hersek’te meydana getirilen Ferhadiye Camii (Ferhadija džamija), Budin seferine gelen Beylerbeyi Hadım Ali Paşa sebebiyle “Ali Paşa Camii” isimiyle da bilinmektedir. Caminin imarethane, mektep, çeşme ve süslemeler kısmı 19. yüzyılın sonucunda ilave etmiştir.
Caminin klasik Osmanlı mimarisi ile meydana getirilen kubbe kısmı en fazlaca ilgi çeken bölümüdür. Binada meydana getirilen incelemeler neticeninde bulunan dekorasyon bölümlerinin değişik dönemlerden kalmış olduğu anlaşılmıştır. En eski dönem eserinin 16. yüzyıldan kalma olduğu düşünülmektedir. Günümüzde görülen bölümler ise çoğunlukla 20. yüzyıldan kalmadır. Caminin ön bahçesinde harp döneminde şehit olanların mezarları görülmektedir.
20. Sırp Ortodoks Katedrali
1863 – 1872 seneleri içinde meydana getirilen beş kubbeli Sırp Ortodoks Katedrali (Saborna crkva u Sarajevu), Bizans mimarisi ile yapılmıştır. Katedralin inşası Osman Paşa döneminde gerçekleştirilmiştir. II. Dünya Savaşı’ndan sonrasında Mimarlık – Mühendislik Fakültesi olarak kullanılan katedral binasına o dönemde mimar Jovan Korka tarafınca eklemeler yapılmıştır.
Günümüzde katedralin bir kısmı İktisat Fakültesi olarak kullanılmaktadır. Sırp Ortodoks Katedrali, harp esnasında oldukça ziyan olmuştur. 1999 seneninde Yunan hükumetinin finansal yardımıyla katedral onarılmış ve yenilenmiştir.
21. At Alanı Parkı
Latin Köprüsü’nün karşısında Milijacka Nehri’nin güneyinde yer edinen At Alanı Parkı (At Mejdan), Saraybosna’da bir zamanlar köle ticareti ve idam olaylarının gerçekleştirildiği tanınmış şahıs alandır. Evvelde at alım satımı ve yarışlarının burada yapılması hasebiyle bu isimi taşıyan alan son zamanlarda bir ekip toplumsal organizasyonlara hane sahipliği meydana getiren ve insanların buluşma noktası olan bir parktır.
Parkta 1913 seneninde yapılıp II. Dünya Savaşı’nda zarar gördükten sonrasında 2004 seneninde gene meydana getirilen müzik pavillonu görülmeye değerdir. Burada görebileceğiniz öteki bölgeler içinde Bakır Baba Cami kalıntıları, bir medrese, mektep ve harem bulunmaktadır.
22. İnat Hanesi
İnat Hanesi (Direnme Kuca), Saraybosna gezilecek bölgeler listemizdeki en enteresan yerlerden biridir. Bu evin şu şekilde bir hikayesi vardır: 20. yüzyılda Avustralyalılar dere kenarındaki evleri yıkmak istemiştir. Bu evin sahibi ise evin öteki kıyıya taşınması koşulunu koşmuştur. Avustralyalıların güç gösterisi için şehirdeki görkemli ve ehemmiyetli binaları yok etme tasarısı ne mutlu ki bu evde işe yaramamıştır. Evin sahibi Benderija adlı Saraybosnalı kişinin direnimi sebebiyle sonrasında bu eve “İnat Evi” adı verilmiştir. Araya giren hatırlı kişilere karşın ev sahibi evini yıktırmamış ve ev bugünkü yerine taşınmıştır.
İnat Evi, 1997 seneninden beri lokanta olarak kullanılmaktadır. Leziz Boşnak yiyecekleri ve şarapları burada tadılabilir. Evindeki “Bir zamanlar diğer yanda duruyordum, fakat nispet yaparcasına bu yakaya taşındım.” tabelası kesinlikle görülmelidir.
23. Osmanlı Kalesi
Saraybosna’ya hakim bir noktada bulunan kale Osmanlı Kalesi (Beyaz Tabya, Bijela Tabija), şehrin zamanı yapılarından biridir. Şehrin neredeyse tamamının görülebileceği Osmanlı Kalesi 667 metre yüksekliktedir ve 1550 seneninde yapılmıştır. Zaman içinde zarar görse de yenileme emek harcamaları ile günümüze dek gelmiştir.
Osmanlı Kalesi’nin bulunmuş olduğu noktada bu yapıdan ilkin de burçlar olduğu düşünülmektedir. Bosna Savaşı esnasında ziyan olan ve bakımsız kalan Osmanlı Kalesi müdafa projeleri yardımıyla ayakta kalabilmiştir. 1971 seneninde Saraybosna Kültür ve Tarih kalıtı listesine alınmıştır.
24. Sonsuz Ateş
Ferhadiye’nin başlangıcında yer edinen Sonsuz Ateş (Vjecna Vatra), II. Dünya Savaşı’nda Saraybosna’nın kurtuluşu için dikilmiş bir abidedir. Şehrin kurtuluşundan sonrasında 6 Nisan 1946’te oluşturulan Sonsuz Ateş, II. Dünya Savaşı asker ve sivil kurbanların hatırasına yapılmıştır. Marshalla Tito Caddesi’nin köşesinde bulunan abide, 2011 seneninde bir grubun alev ateş saldırısına uğrasa da fazlaca fazla hasar görmeden kurtulmuştur.
Kaynak: gezipgordum.com