Brexit için günler sayılmaya başlanmışken herkesin birine sorduğu bir soru var; Ankara Anlaşması ne olacak?
Bilindiği üzere Türkiye ile Avrupa Ekonomik Topluluğu (AET) arasında (AB’nin eski adı) 1963’te imzalanan Ankara Anlaşması, Türk vatandaşlarına iş kurma ve işletme hakkı verilmesini kapsıyor. Eski adı AET şimdiki adı ise Avrupa Birliği olan topluluk içinde sadece İngiltere bu anlaşmanın gerekliliklerini yerine getiriyor.
Ve işte bu yüzden de Brexit’in hayata geçme olasılığı olan 29 Mart 2019’dan itibaren Ankara Anlaşması’nın hangi koşullarda devam edeceği, işleyip işlemeyeceği çok büyük bir soru işareti barındırıyor.
İngiltere’nin Avrupa Birliği’nden (AB) çıkışını öngören taslak belgede bir bölüm, göçmen mutabakatı kapsamında Türkiye’ye yapılacak mali yardımlara ve İngiltere ile Kıbrıs adasındaki vatandaşların durumuna ayrıldı. Ankara Anlaşması’nın akıbeti konusu metinde yer almadı.
İngiltere ile AB arasında anlaşmaya varılan 585 sayfalık taslak Brexit belgesinin 6’ncı bölümünde “Türkiye’deki göçmenlere ilişkin taahhütler” başlığı altında ki maddeye göre İngiltere, Brexit anlaşması yürürlüğe girene kadar Türkiye ile AB arasında varılan Suriyeli göçmen mutabakatı kapsamındaki mali taahhütlerini yerine getirecek.
Bu anlaşmanın en can alıcı bölümü olan ve Türkiye ile AB arasında 18 Mart 2016’da imzalanan göçmen mutabakatına göre Brüksel, Türkiye’de bulunan Suriyelilerin ihtiyaçlarına yönelik iki aşamada ödenmek üzere toplam 6 milyar avro taahhüdünde bulunmuştu.
Brexit anlaşma taslağında ise malesef Türk vatandaşlarının İngiltere’de iş kurmasına imkan tanıyan Ankara Anlaşması’nın geçerliliğine ilişkin herhangi bir ifade yer almadı.
Brexit’in hayata geçmesi beklenen tarihten itibaren Ankara Anlaşması’nın geçerliliğini koruyup korumayacağı belirsizlik içinde kaldı.
Konunun uzmanı olan hukukçular, İngiltere’nin AB’den ayrılmasından sonra Ankara Anlaşması ile tanınan iş vizesi uygulamasının devamı için Türkiye ile İngiltere arasında ayrı bir anlaşma yapılması gerekliliğinin doğabileceği yorumunu yapıyor.
Öte yandan başka bir görüş ise bu imkan Ankara Anlaşması kapsamında tanındığı için İngiltere’nin AB’den ayrılmasıyla birlikte anlaşmanın da geçersiz olacağını söylüyor.
Taslak anlaşma kabul edilsin ya da edilmesin İngiltere, 29 Mart 2019’da AB üyeliğinden çıkmış olacak gibi görünüyor.
Ancak Aralık 2021’e kadar mevcut durumun devam edeceği bir geçiş süreci öngörülüyor.
Bu dönemde ilişkilerin, İngiltere halen AB üyesiymiş gibi devam etmesi de beklentiler arasında.
Bununla birlikte, İngiltere’nin 29 Mart 2019’dan itibaren Türkiye vatandaşlarından Ankara Anlaşması kapsamında vize başvurusu almaya devam edip etmeyeceği ile belirsizliğini koruyor.
İngiltere, 23 Haziran 2016’da yapılan referandumla AB’den ayrılma kararı almıştı.
