BM’nin 2018 İnsani Gelişme Endeksi Raporunda, bir İskandinav ülkesi olan Norveç’in en iyi yaşam koşullarına sahip ülke olduğu açıklandı.
Hayran bırakan doğası, iyi iş ve eğitim fırsatları ile bunu yanında sunduğu, sosyal devlet imkanları ile Norveç, Birleşmiş Milletler Kalkınma Programı (UNDP) tarafından hazırlanan İnsani Gelişme Endeksi’nde bu yıl da zirvede yer aldı. Endekse göre, Norveç’i İsviçre izliyor. İsviçre’yi ise Avustralya, İrlanda ve Almanya takip ediyor. 189 ülkenin yer aldığı endeksin son sırasında ise Afrika ülkesi Nijer bulunuyor.
Yayınlanan endeksle ilgili açıklama yapan UNDP İcra Direktörü Achim Steiner, küresel çapta yaşam kalitesinde süreklilik gösteren bir artış tespit ettiklerini söyledi. Steiner, bugün “yüksek insani gelişmişlik” kategorisinde 59 ülke ve bölgenin yer aldığını, sekiz yıl öncesinde ise bu sayının 46 olduğunu belirtti. Öte yandan Steiner, dünya üzerinde ki birçok ülkede insanlar fırsat eşitsizliğine maruz kalmaktadır dedi.
Birleşmiş Milletler Kalkınma Programı’nın İnsani Gelişme Endeksi birçok insani gelişmişlik göstergesi baz alınarak hesaplanıyor. Beklenen yaşam süresi, eğitim seviyesi ve kişi başına düşen gelir gibi göstergeler endeksin hesaplanmasında kullanılıyor. Endeks, UNDP tarafından hazırlanan yıllık insani gelişmişlik raporunun da bir parçasını oluşturuyor. Raporun genel açıklaması ise şu şekilde;
2018 sonuçlara bakıldığında, Norveç, İsviçre, Avustralya, İrlanda ve Almanya, 189 ülke ve bölgenin İnsani Gelişme Endeksi sıralamasında ilk sıraları alırken, Nijer, Orta Afrika Cumhuriyeti, Güney Sudan, Çad ve Burundi, bu ölçümlerdeki en düşük puanlara sahip ülkeler oldular.
İrlanda, 2012 ve 2017 arasında 13 sıra yükselerek bu sıralama içinde en yüksek artışa sahip olurken, Türkiye, Dominik Cumhuriyeti ve Botswana da güçlü bir şekilde sıralamadaki yerlerin sekiz sıra artırdılar. İnsani kalkınma sıralamasındaki en dik üç düşüş de çatışma bölgeleriydi: Suriye Arap Cumhuriyeti HDI sıralamasında en büyük düşüşü 27, düşen Libya (26 yer) ve Yemen (20 yer) izledi.
İnsani Gelişme Endeksi’nde ki en önemli hareketler sağlık, eğitim ve gelirlerdeki değişimlerden kaynaklanır. Dünyada son yedi yıldır sağlık konusunda iyi yönde önemli değişiklikler yaşanmıştır. Doğumlarda ki bebek ölümleri sayısında da önemli ölçüde azalmalar olmuştur.
Endeksin ilk sırasında bulunan Norveç’te bu gün dünyaya gelen bir çocuk, 82 yaşın üzerinde yaşamayı ve yaklaşık 18 yılını okulda geçirmeyi bekleyebilir. Sıralamada en altta olan Nijer’de doğmuş bir çocuk ise, sadece 60 yaşına kadar yaşam ortalamasına sahip olur ve eğitimi için de okullarda beş yıl geçirecektir.
Ülkeler arasında eğitim kalitesi, sağlık bakımı ve hayatın diğer birçok önemli yönü arasında muazzam bir varyasyon vardır.
Afrika’da öğretmen başına ortalama 39 ilköğretim okulu öğrencisi vardır ve bunu öğretmen başına 35 öğrenci ile Güney Asya takip etmektedir. Ancak OECD ülkelerinde, Doğu Asya ve Pasifik’te ve Avrupa ve Orta Asya’da her 16-18 ilkokul öğrencisine ortalama bir öğretmeni vardır. Ve OECD ülkelerinde ve Doğu Asya’da ve Pasifik’te sırasıyla her 10.000 kişi için ortalama 29 ve 28 hekim vardır, Güney Asya’da sadece sekiz ve Afrika’da iki bile değildir.
Kaynak : http://hdr.undp.org/en/2018-update